TROID HASTALIKLARI

Tiroid bezi, boynun ön kısmında yerleşmiş ve salgıladığı hormonlarla vücut metabolizmamızı düzenleyen endokrin(hormon salgılayan) bir organdır.

Tiroid hastalıkları ülkemizde ve dünyada en fazla görülen hormon hastalıklarıdır. Guatr dediğimiz, tiroid bezinin büyümesi durumu ülkemizde %30 oranında görülürken bazı bölgelerimizde bu oran %50’lere çıkmaktadır.

Tiroid bezinde nodül dediğimiz oluşumlar veya ‘nodüler guatr’ ise tiroid ultrasonu yapıldığında neredeyse toplumdaki her 100 kişiden 40 ila 60’inda saptanmaktadır.

Tiroid bezinin en sık rastlanan hastalıkları, tiroid hormonları üretimindeki düzensizliklerdir. Tiroid hormonlarının aşırı salgılanmasına hipertiroidizm, yetersiz miktarda salgılanmasına ise hipotiroidizm denilir.

Tiroid hastalıkları özellikle kadınlarda erkeklere göre 8-10 kat daha fazla görülür.

Hipertiroidizm:

• İştah artışına rağmen kilo kaybı, kilo alamama
• Sinirlilik, acelecilik, çabuk yorulma
• Terleme, sıcağa tahammülsüzlük
• Çarpıntı,
• İshal veya sık dışkılama
• Ağız kuruluğu, çok su içme, sık idrara çıkma, gece idrara çıkma
• Kas güçsüzlüğü, ellerde titreme
• Bakışlarda şaşkınlık veya korku ifadesi. Göz kapağının yukarıya doğru gerilmesi ve göz kapağında şişme. Göz kürelerinin öne doğru belirmesi. Gözü oynatan kasların tutulmasına bağlı olarak yukarı ve dış üst yana bakışta zorluk.
• Guatr

Hipotiroidizm:

• Halsizlik, çabuk yorulma, hareketlerde yavaşlama
• Kalp atışlarının yavaşlaması
• Uyku eğiliminin artması
• Soğuğa dayanıksızlık
• Ses kalınlaşması, yavaş ve kısık sesle konuşma
• Deride kalınlaşma, kuruluk, saç dökülmesi, kaşların kenarlardan dökülmesi
• Kabızlık
• Terleme azlığı
• Yüzde ve gözkapaklarında şişkinlik
• Guatr

Tiroidit:

• Tiroid bezi üzerinde ağrı, sıcaklık, kırmızılık
• Boyun hareketlerinde ağrı ve kısıtlanma
• Tiroid bezinde akut, ağrılı büyüme
• Yutma güçlüğü
• Bu belirtilerin grip, boğmaca veya kızamık gibi bir virüs enfeksiyonundan kısa süre sonra görülmesi

Guatr:

Çoğunlukla tiroid bezindeki büyüme dışında belirti veya bulgu yoktur. Büyümeden dolayı çevre dokularda bası belirtileri ortaya çıkabilir. Nefes darlığı ve yutma güçlüğü görülebilir.

Hipertiroidizm:

Tiroid hormonlarının aşırı üretimi baskılanmaya çalışılır. Tiroid Hormonlarının aşırı üretimine neden olan duruma bağlı olarak tiroid bezinin ameliyatla alınması veya radyoaktif iyot verilerek tiroid dokusunun ortadan kaldırılması da tedavi seçenekleridir.

Hipotiroidizm:

Üretimi yetersiz olan tiroid hormonlarının hastaya dışarıdan verilmesi gerekir. Tedaviye ömür boyu devam edilir.

Tiroidit:

Bakteri enfeksiyonlarına bağlı gelişen olgularda uygun antibiyotikler verilir. Cerrahi drenaj yapılır. Aspirin türevi ağrı kesiciler kullanılabilir. Tiroid hormon düzeylerinde artma veya azalma ile seyreden tiroiditlerde duruma göre tiroid hormonu ilaçlarla normal düzeylere getirilmeye çalışılır. Ağır vakalarda kortikosteroidler verilir. Çoğu tiroiditte hormonlar normal düzeyde ise tedavisiz takip gerekir.

Guatr:

Hastalığın sık görüldüğü bölgelerde çocuk ve gençlerin diyetine iyot eklenmesi (iyotlu tuz kullanılması) guatr gelişimini önler. Yaygın ve yumuşak guatrlarda L-tiroksin kullanılması guatrı belirgin şekilde küçültür. Hastalığın sık görüldüğü bölgelerde veya enzim eksikliği gibi durumlarda tedavi sürekli olmalıdır. Guatr bası belirtilerine yol açıyorsa veya klinik ve laboratuar incelemeler tiroid kanseri kuşkusu veriyorsa tedavi cerrahidir.

Tiroid nodülleri tiroid bezi içinde oluşan ve bezin normal dokusuna benzemeyen anormal dokulardır. Tiroid nodülleri normal insanlarda sık olarak bulunur. Görülme sıklıkları yaşla birlikte artar ve kadınlarda bu nodüllerin görülme sıklığı erkeklere göre 4 kat fazladır. Nodüllerin %50’si tek nodül, %50’si çoklu nodül (multinodül) olarak bulunur. Tek nodül de olsa, çoklu nodül de olsa nodüllerin kanserleşme oranı aynıdır, %5 oranında kanserleşme riski vardır.

Tiroid nodülleri olan hastalarda hangi belirtiler görülür?

Nodüler guatr olan hastalarda çoğu zaman bir şikayet yoktur. Boyunda şişlik olabilir. Bazen nodül içerisinde kanama olursa şiddetli ağrı olabilir. Nodüller çok büyürse etraflarına bası yaparak nefes darlığı ve yutma güçlüğü yapabilir.

Sizde tiroid hastalığı ya da nodülü var mı?

Boynunuzda şişlik varsa ya da yukarıda tiroid hastalıkları ile ilgili anlatılan belirtilerden varsa İç hastalıkları uzmanlarımız bu durumun aydınlatılmasında size yardımcı olacaklardır. Sizden kanda tiroid hormon düzeyleri ve gerekirse tiroidit yönünden antikor testleri istenir. Beraberinde tiroid bezinde büyüme, tiroidit belirtileri ve varsa nodüllerin değerlendirilmesi için tiroid ultrasonografisi testi istenir. Bir anormallik tespit edilirse teşhise göre tiroid sintigrafisi, tiroiddeki nodüllerden iğne ile örnek alınması gibi ilave testler de istenebilir. Genellikle ultrasonografide tespit edilen nodüllerin boyutları 1 cm’den küçüktür, bu durumda doktorunuz belli aralıklarla nodüllerdeki gelişmeleri tekrarlayan ultrasonografiler ile takip etmeyi önerecektir.